Piriformis Sendromu
Piriformis Sendromu birçok kişinin kalça ağrılarının kaynağıdır. Bazen bu ağrılar uyluğun hemen altında da hissedilir. Peki Piriformis Sendromu adını nereden alıyor ve arkasındaki sebepler nedir? Klinik nasıl ortaya çıkar ve bu tablodan sorumlu kas hangisidir? Bu rahatsızlığın etkileri ve tedavisi nasıldır?
Piriformis Sendromu Nedir?
Piriformis kası kalça hareketlerinde görev alır ve gluteal kasların altında bulur. Bu derin kas sakrumdan başlar ve uyluğa bağlanır. Piriformis kasının hemen altından siyatik sinir geçmektedir.
Siyatik sinirin piriformis kasına yakın olması, birçok insan için önemli sorunlara ve ağrıya neden olabilir. Piriformis sendromu, piriformis kasının altında siyatik sinirin sıkışması ile oluşur. Aslında Piriformis Sendromu, siyatik sinirin piriformis kası tarafından tahriş edilmesi ile gelişir.
Siyatik sinirde bası oluşması, piriformis kasının kalınlaşmış, iltihaplanmış veya gerilmiş olması nedeniyledir. Piriformis Sendromu nadir görülen kas ve sinir sistemi kaynaklı (nöromüsküler) bir hastalıktır.
Piriformis Sendromunun Nedenleri
Piriformis kasının siyatik sinir üzerine bası oluşturması birçok durumda oluşabilir. Bu durumların başında aşırı spor ya da ağır kaldırma gibi fiziksel aktiviteler gelir. Bu durumda priformis kası aşırı yüklenmiş veya yanlış yüklenmiştir. Pozisyonu değiştirmeden uzun süre oturmak, örneğin ofiste, başka bir tetikleyicidir.
Doğrudan kalçanın üzerine düşüldüğünde de Piriformis Sendromu gelişebilir. Bunun nedeni kalça kaslarında doku yaralanması oluşmasıdır. Piriformis sendromu bir düşmenin neden olduğu yara izi ile tetiklenirse, sendromun gelişmesi birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir.
Hastalar genellikle Piriformis sendromunun nedenini tam olarak tanımlayamaz. Çünkü olaya neden olan sebebi pek hatırlamazlar. Ayrıca sakral iliyak ekleminin (sakroiliak eklem) disfonksiyonu bulunan kişilerde de Piriformis sendromu görülür. Sakroiliak eklem disfonksiyonu da Piriformis sendromunu tetikleyebilen kas gerginliğine yol açabilir.
Piriformis sendromuna kalça bölgesindeki kaslarda oluşan değişiklikler eşlik edebilir. Bu arada, piriformis kası hemen hemen tüm sporlarda gereklidir. Çünkü bu kas uyluğu döndürmek ve kaldırmak için kullanılır. Bu nedenle, Piriformis Sendromu çeşitli sporları yaparken yaralanma veya Piriformis kasının aşırı kullanımı sonucu ortaya çıkabilir.
Piriformis Sendromu Bulguları
Piriformis sendromu ile ilişkili ağrı bel fıtığı kaynaklı ağrıya benzer. Bu nedenle hastalar şiddetli ağrı çekerler. Siyatik sinirin sıkışması uyluk kemiğinin bölgesinde sadece şiddetli kalça ve uylukta siyatik ağrısı olmasına neden olmaz. Ayrıca aşağıdaki semptomlar da görülür.
- Uyuşukluk hissi (Uyuşma)
- Güçlü bir karıncalanma hissi (Karıncalanma)
- Bazen ayak tabanlarının kaşıntı veya karıncalanma
Bu belirtileri hastalar özellikle otururken etkilenen tarafında hisseder. Ancak merdiven çıkarmak, bisiklete binmek ve koşmak gibi aktiviteler esnasında da ağrı oluşabilir. Piriformis kasında oluşan kasılma miktarı arttıkça, siyatik sinir daha da kısıtlandığından semptomları daha da kötüleşir.
Piriformis Sendromu Tanısı
Piriformis sendromunun belirtileri ilk bakışta bel fıtığı belirtilerinden ayırt edilemez. Bunun ayırımını yapabilmek için uzman bir doktora danışmanız önemlidir. Yapılan muayenede, bazı hareketler sırasında kalçada ağrı olup olmadığını test edilir. Bazen gergin ve dokunma ile ağrı oluşan piriformis kası dışarıdan hissedilebilir.
Piriformis sendromunu açıkça gösteren bir test henüz yapılmamıştır. Belirtilere aşağıdaki durumlardan herhangi birinin neden olmadığından emin olmasını sağlar. Bunlar, tıpkı bel fıtığı gibi, çok benzer semptomları olan:
- Kalça eklemi hastalıkları Sakroiliak eklem bölgesinde (sakral iliak eklem) disfonksiyonları
- Küçük pelvis tümörü
- Eklem aşınması (sakral veya bel omurgası)
- Alt lomber omurgada sinir kökü iritasyon sendromu veya fıtıklaşmış disk nedeniyle tahriş olmuş siyatik sinir
Yukarıda yazılı olan durumların dışlanabilmesi için hastalar çeşitli görüntüleme prosedürlerine tabi tutulur. Çünkü röntgen muayenesi veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) sayesinde, belirtilen hastalıkları teşhis edebilir veya dışlanabilir.
Piriformis Sendromunun Tedavisi
Tedavisinde, başlangıç döneminde kalça üzerine soğuk uygulama ve bu bölgedeki kaslara germe egzersizleri önerilir. Kronik dönemde ise fizik tedavi uygulamaları ve egzersizler kullanılır. Kuru iğne tedavisi (İMS) ve lokal enjeksiyonlar da yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleridir.
Kas gevşetici ve ağrı kesici ilaçlar da kullanılabilir. Hızlı tanı ve tedavi ile prognoz oldukça iyidir. Bununla birlikte teşhis ve tedavi geciktiğinde durum kronikleşebilir
Piriformis Sendromu – Soğuk Mu, Sıcak Mı?
Hastalar, semptomları tedavi etmek için soğuk veya sıcak kullanmanın daha iyi olup olmadığını merak eder. Amaç, gluteal kasları ve özellikle piriformis kasını gevşetmektir.
Kasların gevşemesi temel olarak gevşeme egzersizleri ve masajlarla sağlanır. Aynı şekilde ilaçlar kullanılır ve çok nadir durumlarda bir operasyon gerçekleştirilir.
Öte yandan, soğuk, iltihap olduğunda genellikle kullanılır. Soğuk, aynı zamanda ağrı giderici bir etkiye sahiptir. Piriformis sendromunda iltihap yoktur. Bu nedenle soğuk kullanımı etkili değildir.
Ancak, eğer belirtiler devam ederse, etkilenen bölgenin soğutulması rahatlama sağlıyorsa denemek için hiçbir sebep yoktur.
Piriformis Sendromunu Önleyin
Antrenmandan önce yeterince ısınan sporcular Piriformis sendromunu gelişimini önleyebilirler. Tüm amatör sporcular piriformis kasında oluşabilecek bir yaralanmayı veya aşırı yüklenmeyi riske atmamak için antrenmanlarını oldukça yavaş arttırmalıdırlar.
Spor egzersizlerinde doğru uygulama ve duruşun yanı sıra koşarken mümkün olan en iyi duruşun sağlanması önemlidir. Spor sırasında ağrı oluşursa, vücudu fazla strese sokmamak için kesinlikle bir mola vermelisiniz. Sadece ağrı azaldığında, spora devam edilmelidir.
