Vücuttaki en uzun ve en kalın sinir siyatik sinirdir. Vücutta sağ ve sol siyatik sinir olmak üzere 2 adet siyatik sinir bulunmaktadır. Tıp terminolojisindeki siyatik sinirin adı nervus ischiadicus olarak bilinir. Siyatik sinir, bel bölgesinde bulunan lomber ve sakral omurgada beş (L4, L5, S1, S2 ve S3) sinir kökünün birleşmesi ile meydana gelmektedir.
Sonrasında piriformis kasının altından ve kalçada leğen kemiğinin içindeki delikli bölgeden geçerek bacağın arka bölgesine doğru uzanır. Sonrasında da aşağı doğru ilerleyerek dizin hemen altında sonlanmaktadır.
Diz eklemi bölgesinde siyatik sinir dallara ayrılır ve ayağa kadar ulaşır. Bu sinirler bulundukları bölgelerin motor ve duyu fonksiyonlarını yerine getirmektedir.
Siyatik, siyatik sinirin geçtiği alan boyunca herhangi bir yerde tahriş ve / veya sıkışmasından kaynaklanan ağrıyı, tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Siyatik sinirin bel bölgesinde bulunan köklerinin çeşitli nedenlerle sıkışması ya da gerilmesi sonucu kalçaya doğru yayılan bel ağrısı, siyatik sinir boyunca kasıktan bacağın arka kısmına ve buradan da ayağa kadar yayılan ağrı oluşur.
Şiddetli siyatik olgularında bacakta ve ayakta güç kaybı oluşabilir. Ayrıca diz ve bilek refleksleri de azalabilir.
Siyatik belirtileri genellikle büyük siyatik sinirin geçtiği bölgeler boyunca hissedilir. Siyatik genellikle aşağıdaki özelliklerden biri veya daha fazlası ile karakterizedir.
Siyatik, altta yatan bir tıbbi durumun belirtisidir. Siyatiğin olası nedenlerini anlamak, tedavide sadece semptomları maskelemek yerine asıl probleme odaklanmaya yardımcı olabilir. Siyatik sinir yaralanmasının mekanizması ya doğrudan sinir sıkışması, iltihaplanma, vücudun anormal bir bağışıklık sistemi tepkisi ya da tüm bu faktörlerin bir kombinasyonudur.
Siyatikte ağrının sebebi bulunması, etkili bir tedavi planı ve siyatik ağrısının tedavisi için gereklidir. Siyatikten şüphelenildiğinde, tıbbi öykü alınmalı ve fizik muayene yapılmalıdır. Bazı durumlarda tıbbi görüntüleme testleri ve tanısal sinir blokları gerekebilir.
Fizik muayene yapmanın ve tıbbi geçmişin gözden geçirilmesinin amacı hastanın bacağındaki ağrı modelini belirlemektir. Siyatik ağrısı tipik olarak siyatik sinir tarafından sağlanan dermatom adı verilen alanları takip eder. Ağrı, klasik dermatom alanların dışında derin dokuları da içerebilir.
Bu testler sadece siyatik sinirin disk fıtığı gibi kökeni boyunca herhangi bir noktada mekanik olarak sıkıştırıldığında pozitif olabilir. Siyatik sinirin kimyasal tahrişi gibi diğer siyatik nedenleri bu testlerde ağrıya neden olmayabilir.
Siyatikten şüpheleniliyorsa, bazı tıbbi görüntüleme testleri istenebilir. Bu testler siyatik nedenini doğrulamak için kullanılır. Tıbbi görüntüleme veya diagnostik enjeksiyonlar ayrıca ameliyatları veya diğer invaziv tedavileri planlamaya yardımcı olur.
Çeşitli sinir kökü sıkışması veya tahrişi kaynaklarını hafifletmek için bir dizi cerrahi yaklaşım mevcuttur, örneğin:
Semptomların ilerlemesini önlemek için siyatiğin mümkün olduğunca erken tedavi edilmesi tavsiye edilir. Siyatik tedavisi hem cerrahi olmayan hem de cerrahi yöntemleri içerebilir. Tipik olarak, ilk önce cerrahi olmayan yöntemler ile tedavi planlanır.
Siyatik nedeninin teşhisinde kullanılan tıbbi görüntüleme testleri şunları içerir:
Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Bir MR taraması, siyatik sinir etrafındaki yumuşak dokuları ve faset eklem kapsüllerini görselleştirmesini sağlar. MR taramalarında tümörler, faset eklem iltihabı ve sinir köklerini etkileyen disk fıtıkları da görülebilir.
Röntgen: Omurganızın röntgeni, bir sinire baskı yapan aşırı kemik büyümesini (kemik mahmuzunu) ortaya çıkarabilir.
BT tarama: Omurganın görüntülenmesi için bir BT kullanıldığında, X-ışınları alınmadan önce omurilik kanalına kontrast boya enjekte edilir. BT miyelogram adı verilen bir prosedür. Boya daha sonra taramada beyaz görünen omuriliğiniz ve omurilik sinirleriniz etrafında dolaşır.
Elektromiyografi (EMG): Bu test sinirlerin ürettiği elektriksel uyarıları ve kaslarınızın yanıtlarını ölçer. Bu test, fıtıklaşmış disklerin veya spinal kanalınızın daralmasının (spinal stenoz) neden olduğu sinir sıkışmasını doğrulayabilir.
Sinir bloğu enjeksiyonları siyatik sinir ağrısının teşhisinde doğru ve etkili bir yöntem olarak kabul edilir. Sinir tarafından iletilen ağrıyı ortadan kaldırmak için siyatik sinir kökleri etrafına anestezik bir çözelti enjekte edilir.
Enjeksiyon floroskopi (canlı röntgen), ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) rehberliğinde gerçekleştirilir. Bu teknikler doktorun iğneyi ilacın depolanması gereken doğru yere yönlendirmesini sağlar. Ağrı kesici etki görülürse siyatik doğrulanabilir.
Herhangi bir enjeksiyon tekniğinde olduğu gibi, tanı sinir bloğu enjeksiyonlarında da küçük bir kanama, sinir hasarı ve omurilik dokusu hasarı riski olabilir.
Siyatik nedeni teşhis edildikten sonra, spesifik durum için yapılandırılmış bir tedavi yaklaşımı formüle edilir. Siyatik tedavisinde hem cerrahi olmayan hem de cerrahi tedaviler kullanılır.
Siyatiğin ilk basamak tedavileri tipik olarak fizik tedavi, ilaçlar, terapötik enjeksiyonlar ve alternatif terapilerin bir kombinasyonunu içerir. Akut siyatik genellikle 4 ila 6 hafta cerrahi olmayan tedavi ile iyileşir. Kronik siyatik ise 8 haftadan uzun süren ağrı için tedavi süresi daha uzun sürebilir ve altta yatan nedene bağlı olabilir.
Fizik tedavi, güçlendirme, germe ve aerobik egzersizlerin bir kombinasyonunu içermektedir. Hasta mümkün olduğunca aktif olmalıdır. Uzun süre fiziksel hareketsizlik veya yatak istirahatinden kaçınmak önemlidir. Siyatik tedavisinde bazı egzersizler altta yatan nedene özgü olabilir.
Fizik tedavi uzmanları ve fizyoterapistler siyatik ağrısını egzersiz ve fizik tedavi yoluyla hafifletmek için etkili bir tedavi için yardımcı olabilir.
Siyatik ağrısını hafifletmek için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar genellikle ağrıyı hafifletmek ve hastanın fizik tedaviye katılmasını sağlamak için verilir. Siyatik ağrısı için reçete edilebilecek ilaç türleri şunları içerir:
Elle müdahale ile omurganın hizalanmasını düzenlemek amaçlanmaktadır. Bu teknik, disk fıtıklarında veya spinal stenoz gibi siyatik sinir ağrısına neden olabilecek altta yatan durumlarda uygulanabilir.
Kuru iğne tedavisi siyatiğin tedavisinde kullanılabilir.
Derin doku masajı gibi bazı masaj terapisi yöntemleri, ağrının giderilmesine yardımcı olabilir. Masaj terapisinin faydaları şunları içerir:
Epidural steroid enjeksiyonlar, spinal stenoz, disk herniasyonu veya dejeneratif disk hastalığı gibi durumlardan kaynaklanan siyatik ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu tedavinin birincil hedefleri şunları içerir:
Siyatik cerrahisi genellikle, cerrahi olmayan siyatik tedavilerinin birkaç yöntemi denendikten sonra bile bacak ağrısı ve / veya zayıflığı kalıcı veya ilerleyici olduğunda düşünülür. Bazı durumlarda, cerrahi ilk seçenek olarak düşünülebilir.
Mikrodiskektomi, lomber disk herniasyonunun neden olduğu siyatik tedavisinde kullanılan yaygın bir cerrahi yaklaşımdır. Bu ameliyatta, sinir kökü altındaki disk materyalinin ve / veya sinir kökü üzerindeki kemiğin küçük bir kısmı çıkarılır.