Piriformis Sendromu

Piriformis Sendromu

Piriformis Sendromu birçok kişinin kalça ağrılarının kaynağıdır. Bazen bu ağrılar uyluğun hemen altında da hissedilir. Peki Piriformis Sendromu adını nereden alıyor ve arkasındaki sebepler nedir? Klinik nasıl ortaya çıkar ve bu tablodan sorumlu kas hangisidir? Bu rahatsızlığın etkileri ve tedavisi nasıldır?

Piriformis Sendromu Nedir?

Piriformis kası kalça hareketlerinde görev alır ve gluteal kasların altında bulur. Bu derin kas sakrumdan başlar ve uyluğa bağlanır. Piriformis kasının hemen altından siyatik sinir geçmektedir.

Siyatik sinirin piriformis kasına yakın olması, birçok insan için önemli sorunlara ve ağrıya neden olabilir. Piriformis sendromu, piriformis kasının altında siyatik sinirin sıkışması ile oluşur. Aslında Piriformis Sendromu, siyatik sinirin piriformis kası tarafından tahriş edilmesi ile gelişir.

Siyatik sinirde bası oluşması, piriformis kasının kalınlaşmış, iltihaplanmış veya gerilmiş olması nedeniyledir. Piriformis Sendromu nadir görülen kas ve sinir sistemi kaynaklı (nöromüsküler) bir hastalıktır.

Piriformis Sendromunun Nedenleri

Piriformis kasının siyatik sinir üzerine bası oluşturması birçok durumda oluşabilir. Bu durumların başında aşırı spor ya da ağır kaldırma gibi fiziksel aktiviteler gelir. Bu durumda priformis kası aşırı yüklenmiş veya yanlış yüklenmiştir. Pozisyonu değiştirmeden uzun süre oturmak, örneğin ofiste, başka bir tetikleyicidir.

Doğrudan kalçanın üzerine düşüldüğünde de Piriformis Sendromu gelişebilir. Bunun nedeni kalça kaslarında doku yaralanması oluşmasıdır. Piriformis sendromu bir düşmenin neden olduğu yara izi ile tetiklenirse, sendromun gelişmesi birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir.

Hastalar genellikle Piriformis sendromunun nedenini tam olarak tanımlayamaz. Çünkü olaya neden olan sebebi pek hatırlamazlar. Ayrıca sakral iliyak ekleminin (sakroiliak eklem) disfonksiyonu bulunan kişilerde de Piriformis sendromu görülür. Sakroiliak eklem disfonksiyonu da Piriformis sendromunu tetikleyebilen kas gerginliğine yol açabilir.

Piriformis sendromuna kalça bölgesindeki kaslarda oluşan değişiklikler eşlik edebilir. Bu arada, piriformis kası hemen hemen tüm sporlarda gereklidir. Çünkü bu kas uyluğu döndürmek ve kaldırmak için kullanılır. Bu nedenle, Piriformis Sendromu çeşitli sporları yaparken yaralanma veya Piriformis kasının aşırı kullanımı sonucu ortaya çıkabilir.

Piriformis Sendromu Bulguları

Piriformis sendromu ile ilişkili ağrı bel fıtığı kaynaklı ağrıya benzer. Bu nedenle hastalar şiddetli ağrı çekerler. Siyatik sinirin sıkışması uyluk kemiğinin bölgesinde sadece şiddetli kalça ve uylukta siyatik ağrısı olmasına neden olmaz. Ayrıca aşağıdaki semptomlar da görülür.

• Uyuşukluk hissi (Uyuşma)
• Güçlü bir karıncalanma hissi (Karıncalanma)
• Bazen ayak tabanlarının kaşıntı veya karıncalanma

Bu belirtileri hastalar özellikle otururken etkilenen tarafında hisseder. Ancak merdiven çıkarmak, bisiklete binmek ve koşmak gibi aktiviteler esnasında da ağrı oluşabilir. Piriformis kasında oluşan kasılma miktarı arttıkça, siyatik sinir daha da kısıtlandığından semptomları daha da kötüleşir.

Piriformis Sendromu Tanısı

Piriformis sendromunun belirtileri ilk bakışta bel fıtığı belirtilerinden ayırt edilemez. Bunun ayırımını yapabilmek için uzman bir doktora danışmanız önemlidir. Yapılan muayenede, bazı hareketler sırasında kalçada ağrı olup olmadığını test edilir. Bazen gergin ve dokunma ile ağrı oluşan piriformis kası dışarıdan hissedilebilir.

Piriformis sendromunu açıkça gösteren bir test henüz yapılmamıştır. Belirtilere aşağıdaki durumlardan herhangi birinin neden olmadığından emin olmasını sağlar. Bunlar, tıpkı bel fıtığı gibi, çok benzer semptomları olan:

• Kalça eklemi hastalıkları Sakroiliak eklem bölgesinde (sakral iliak eklem) disfonksiyonları
• Küçük pelvis tümörü
• Eklem aşınması (sakral veya bel omurgası)
• Alt lomber omurgada sinir kökü iritasyon sendromu veya fıtıklaşmış disk nedeniyle tahriş olmuş siyatik sinir

Yukarıda yazılı olan durumların dışlanabilmesi için hastalar çeşitli görüntüleme prosedürlerine tabi tutulur. Çünkü röntgen muayenesi veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) sayesinde, belirtilen hastalıkları teşhis edebilir veya dışlanabilir.

Piriformis Sendromunun Tedavisi

Tedavisinde, başlangıç döneminde kalça üzerine soğuk uygulama ve bu bölgedeki kaslara germe egzersizleri önerilir. Kronik dönemde ise fizik tedavi uygulamaları ve egzersizler kullanılır. Kuru iğne tedavisi (İMS) ve lokal enjeksiyonlar da yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleridir.

Kas gevşetici ve ağrı kesici ilaçlar da kullanılabilir. Hızlı tanı ve tedavi ile prognoz oldukça iyidir. Bununla birlikte teşhis ve tedavi geciktiğinde durum kronikleşebilir

Piriformis Sendromu – Soğuk Mu, Sıcak Mı?

Hastalar, semptomları tedavi etmek için soğuk veya sıcak kullanmanın daha iyi olup olmadığını merak eder. Amaç, gluteal kasları ve özellikle piriformis kasını gevşetmektir.

Kasların gevşemesi temel olarak gevşeme egzersizleri ve masajlarla sağlanır. Aynı şekilde ilaçlar kullanılır ve çok nadir durumlarda bir operasyon gerçekleştirilir.

Öte yandan, soğuk, iltihap olduğunda genellikle kullanılır. Soğuk, aynı zamanda ağrı giderici bir etkiye sahiptir. Piriformis sendromunda iltihap yoktur. Bu nedenle soğuk kullanımı etkili değildir.

Ancak, eğer belirtiler devam ederse, etkilenen bölgenin soğutulması rahatlama sağlıyorsa denemek için hiçbir sebep yoktur.

Piriformis Sendromunu Önleyin

Antrenmandan önce yeterince ısınan sporcular Piriformis sendromunu gelişimini önleyebilirler. Tüm amatör sporcular piriformis kasında oluşabilecek bir yaralanmayı veya aşırı yüklenmeyi riske atmamak için antrenmanlarını oldukça yavaş arttırmalıdırlar.

Spor egzersizlerinde doğru uygulama ve duruşun yanı sıra koşarken mümkün olan en iyi duruşun sağlanması önemlidir. Spor sırasında ağrı oluşursa, vücudu fazla strese sokmamak için kesinlikle bir mola vermelisiniz. Sadece ağrı azaldığında, spora devam edilmelidir.

Piriformis Kasının Fonksiyonları Nelerdir?

Piriformis kası kalçanın hareketlerinde ve pelvisin stabilitesinde önemli rol oynar.

• Bacak düzleştirildiğinde kalçanın dışa doğru dönmesine yardımcı olur. Bacak büküldüğünde de kalçayı abdüksiyona sokar. Bu hareketler, ayakta dururken yana adım atarken veya arabadan inerken olduğu gibi bacağın yana doğru hareket etmesini sağlar.
• Yürürken dengeyi korumak için hayati önem taşıyan kalça ekleminin sabitlenmesine yardımcı olur. 

Piriformis kası, hareketi mümkün kılma ve denge sağlamada rolün vardır. Ayrıca desteklenen bir duruşun korunmasına yardımcı olur.

Piriformis tedavisi için ne zaman sağlık uzmanına görünmeliyim?

Piriformis sendromu tanısı konulmuşsa aşağıdakilerden herhangi birini yaşarsanız tıbbi yardım için başvurmalısınız.

• Ağrı veya uyuşukluk nedeniyle sık sık düşme
• Uygun tedaviye rağmen birkaç haftadan uzun süren ağrı
• Bağırsağı veya mesaneyi kontrol etmede sorunlar.
• Belde veya bacakta aniden oluşan şiddetli ağrı
• Bacakta aniden oluşan güçsüzlük veya uyuşma.
• Kalçada veya bacakta travma veya yaralanma
• Ayağı yerden kaldırmakta zorluk çekme

Piriformis sendromu ne kadar sürer?

Piriformis sendromu yaşam tarzı değişiklikleri ve basit tedavilerle hızla düzelir. Genellikle semptomlar günler veya haftalar içinde iyileşebilir.

Ancak hekim talimatlarına uymayan kişilerde sorun geri dönme eğilimindedir. Piriformis sendromu uygun şekilde tedavi edilmezse ciddi hayat kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. 

Piriformis Sendromunu Taklit Eden Durumlar

Piriformis sendromu, pelvisi, alt sırtı ve bacağı etkileyen diğer durumlarla karıştırılabilir veya bu durumların semptomlarını taklit edebilir. Piriformis sendromuna benzer bulgulara sahip yaygın bel rahatsızlıkları şunlardır: 

• Siyatik: Alt sırtta, bacakta ve ayakta ağrı, uyuşukluk ve güçsüzlük gibi bir dizi semptom. Bu semptomlar, bel fıtığı , spinal stenoz veya sakroiliak eklem disfonksiyonundan kaynaklanan spinal sinir kökü sıkışması veya tahrişi nedeniyle oluşur. Siyatik sinir piriformis kasından geçer, bu nedenle piriformis sendromu siyatik ile benzer semptomlara neden olabilir.
• Lokal sinir sıkışması. Piriformis kasına yakın uzanan pelvisteki daha küçük sinirlerin sıkışması.

Bu durumların piriformis sendromuyla birlikte de bulunabileceğini bilmek önemlidir. Bir doktor tarafından yapılan detaylı bir değerlendirme ve tanı testleri semptomların altında yatan nedeni belirlemeye yardımcı olabilir.

Piriformis Sendromu için Risk Faktörleri Nelerdir?

Bazı risk faktörleri piriformis sendromu geliştirme olasılığını artırabilir. Birkaç örnek şunlardır: 

• Meslek: Ofis işleri ve kamyon şoförlüğü gibi uzun süre oturmayı gerektiren işlerde çalışan kişilerde piriformis sendromu geliştirme riski daha yüksektir.
• Sporcular: Koşu veya bisiklete binmeyi içeren sporlara katılan veya futbol, ​​tenis ve basketbol gibi tekrarlayan kalça veya uyluk hareketleri içeren aktivitelere katılan sporcularda kas aşırı kullanımı nedeniyle piriformis sendromu gelişme riski yüksektir.
• Yaş: Piriformis sendromu geliştirme olasılığı kişi yaşlandıkça artar ve 30-40 yaş aralığındaki orta yaşlı kişilerde daha yaygın görülür.
• Cinsiyet: Kadınlar daha geniş bir pelvik kemiğe sahiptir. Bu nedenle piriformis sendromu geliştirme olasılığı erkeklerden daha fazladır. 
• Yaralanma: Düşme veya künt travma gibi kalça veya kalça bölgesinde daha önce meydana gelen bir yaralanma, yaralanma zamanla düzgün bir şekilde iyileşmezse piriformis sendromunun gelişebilir.
• Fiziksel hareketsizlik: Çok az veya hiç fiziksel aktivite yapmayan kişilerde kalça ve gluteal kaslardaki zayıflık ve esneklik eksikliği nedeniyle piriformis sendromu gelişebilir.
• Obezite: Aşırı kilolu veya obez olan kişilerde, kas üzerindeki baskının artması nedeniyle piriformis sendromu geliştirme riski artar.

Bu risk faktörlerinden bir veya birkaçının varlığı bu rahatsızlığın gelişme olasılığını artırabilir.

Piriformis Sendromu Semptomlarının Alevlenmesine Neden Olan Aktiviteler Nelerdir?

Semptomların alevlenmesine neden olabilecek belirli aktivitelerden kaçınmak önemlidir. Aşağıda birkaç yaygın aktivite ve piriformis kası üzerindeki etkileri açıklanmıştır.

• Koşma veya zıplama gibi yüksek etkili aktiviteler,
• Uzun süre oturmak veya ayakta durmak,
• Golf veya tenis gibi sporlar yaparken kalçaların tekrarlayan şekilde bükülmesi veya döndürülmesi,
• Ağır cisimleri kaldırmak veya taşımak, 
• Uzun mesafelerde yoğun bisiklet sürüşü,

Bu aktivitelerden dolayı piriformis kasına tekrarlayan mikrotravmalar, ağrının aniden alevlenmesine ve zamanla kötüleşerek kronikleşmesine neden olabilir.

Piriformis Sendromu Siyatikten Farkı Nedir?

Siyatik, spinal sinir kökü etrafında başlayan ve siyatik sinir boyunca bacak boyunca ilerleyen bir dizi duyusal ve motor semptomu tanımlayan bir terimdir. Etkilenen sinir köküne bağlı olarak semptomlar değişir. Piriformis sendromu kalçadan başlar ve semptomlar siyatik sinir boyunca uyluk ve bacağa doğru yayılır. Bu semptomlar sıklıkla siyatik sinir kökü semptomlarından bazılarını taklit eder.

Piriformis sendromunun semptomları ile siyatik arasındaki farklar

Siyatik genellikle şiddetli kalça ağrısına neden olmaz ve kalça ağrısı piriformis sendromunun klasik bir belirtisidir. Hem piriformis sendromu hem de siyatik bacak ağrısına neden olabilir. Ancak siyatik kaynaklı ağrı genellikle dizin altındaki baldır bölgesinde yer alırken, piriformis ağrısı genellikle kalça ve uyluk bölgesinde yer alır. ⁶

Piriformis sendromu ve siyatikte ortak semptomlar

Hem piriformis sendromu hem de siyatik bacakta ve ayakta güçsüzlüğe neden olabilir. Etkilenen bacakta ağırlık hissi, özellikle sandalyede oturma gibi uzun süreli hareketsizliklerden sonra ayağı yerden kaldırmayı zorlaştırabilir. Ek olarak, siyatik sinirin yolu boyunca kalça, uyluk ve bacağın arkası dahil olmak üzere bir veya daha fazla bölgede uyuşma, karıncalanma ve/veya iğne batması hissi hissedilebilir. 

Piriformis Sendromu İçin Klinik Testler Nelerdir?

Piriformis sendromunu teşhis etmek için tek bir test yoktur. Fiziksel muayene sırasında, piriformis kasının ve siyatik sinirin durumunu incelemek için birkaç test yapılabilir. Bu testlerle piriformis ve çevresindeki kasların siyatik sinir üzerindeki baskısı artırılarak hastanın ağrısının artıp artmadığı gözlenir.

• Freiberg işareti: Hasta dizleri bükülmüş şekilde karnının üzerine yatar ve ardından kalçasını döndürür. Pozitif sonuç kalçada piriformis kası çevresinde ağrının yeniden oluşmasıdır.
• Tempo işareti: Hasta ayakları yere düz basacak şekilde bir sandalyeye oturur. Hastanın dizleri bir arada tutulurken hasta dizlerini ayırmaya çalışır. Bu test sırasında kalçada lokalize ağrı piriformis sendromuna işaret eder. 
• Fleksiyon abdüksiyon kalçanın iç rotasyonu (FAIR) testi: Hasta yan tarafına yatar. Piriformis kasını germek için hastanın bacağını bükme, uzatma ve döndürme gibi hareketler yaptırılır.  Kalçada ağrı yeniden oluşursa pozitif bir test oluşur. 
• Beatty testi: Hasta etkilenmeyen tarafına dizleri bükülü şekilde yatar. Etkilenen bacağını yavaşça kaldırır. Kaldırılan bacak hareketi sırasında derin kalça ağrısı yaşanırsa test pozitiftir. 

Piriformis Sendromu İçin Enjeksiyon Tedavileri Nelerdir?

Piriformis sendromunun neden olduğu ve oral ağrı kesicilere yanıt vermeyen şiddetli siyatik benzeri ağrı için enjeksiyon önerilebilir. Enjeksiyonlar, hastanın fizik tedavi programına katılmasına olanak sağlayacak kadar ağrı kesici sağlamaya yardımcı olabilir. Piriformis sendromu için yaygın enjeksiyon türleri aşağıda açıklanmıştır.

• Piriformis sendromu için steroid enjeksiyonları: Piriformis kasına doğrudan lokal anestezik ve kortikosteroid enjekte edilebilir. Bu doku değişiklikleri ağrıyı hafifletmeye ve hareket kabiliyetini artırmaya yardımcı olur.
• Piriformis sendromu için botoks enjeksiyonları: Piriformis spazmları için kas zayıflatan bir madde olan Botoks (botulinum toksini) enjeksiyonu faydalı olabilir. Botoks enjeksiyonları, kas spazmlarının sıklığını ve piriformis kaslarındaki gerginliği azaltarak anında ağrı kesici sağlamaya yardımcı olabilir.
• Piriformis sendromu için proloterapi enjeksiyonları: Kas çevresindeki bağlara ve eklem boşluklarına ilaçlı bir solüsyonun enjekte edilmesini içeren ağrıyı azaltma amacı taşıyan bir tür rejeneratif tedavidir. 
• Piriformis sendromunda trombositten zengin plazma (PRP) enjeksiyonları: PRP enjeksiyonları, hastanın kanından alınan ve daha sonra piriformis kasına enjekte edilen trombosit ve büyüme faktörlerinin bir konsantrasyonunu içerir. PRP’nin amacı, vücudun iyileşme sürecini uyarmak ve doku onarımını desteklemektir.