Diz ağrısı, yaralanma, artrit, bursit, romatizmal hastalıklar ve daha birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Diz ağrısının gece daha fazla hissedilebilir ve uykusuzluğa yol açabilir. Uykusuz geçen bir gece sonrası gün içinde sizi bitkin bırakabilir. Kas-iskelet sistemi kaynaklı birçok rahatsızlık diz ağrısına neden olabilir. Bazen de diz ağrısı altta yatan bir rahatsızlıktan kaynaklanmaz. Yoğun egzersiz, hareketsizlik veya uzun süre dizlerin üzerinde oturmak gibi durumlardan kaynaklanabilir. Gece diz ağrısına neden olabilecek nedenler aşağıdaki gibi özetlenebilir.
Diz Osteoartriti: Diz osteoartriti diz eklemindeki kıkırdağın yaşla beraber aşınmasıyla oluşan kronik bir rahatsızlıktır. Bu durum diz kemiklerinin iltihabına, sertliğine ve ağrı oluşmasına neden olabilir. Bu ağrı, diz büktüğünde veya ayakta durulduğunda alevlenebilir. Diz osteoartritinin bulgularından şişlik ve zonklama geceleri daha belirgin olur. Travma sonrası da gençlerde de osteoartrit gelişebilir. Osteoartritin kesin bir tedavisi yoktur. Ancak çeşitli tedaviler hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Menisküs Yırtığı: Menisküsler, diz ekleminde bulunan ve uyluk kemiği ile kaval kemiği arasında şok emici yapı görevi gören yapılardır. Menisküs dokusunda sporlar sırasında dizin ani dönmesi gibi akut yaralanmalardan kaynaklanan yırtıklar oluşabilir. Bu yaralanmalar geceleri ağrı yapar ve böylece fark edilebilir. Menisküs yırtıklar tedavisi öncelikle cerrahi olmayan yöntemler kullanılır. Şiddetli vakalarda cerrahi de gerekebilir.
Diz Bursit: Bursit bursa adı verilen eklemler arasındaki yastıklama keselerinin iltihaplanmasıdır. Diz eklemi etkilendiğinde bu keseler şişer ve dizin bitişik kısımlarına baskı oluşturur. Şişmiş diz kapağı, diz büküldüğünde ağrı ve gece diz ağrısı gibi bulgularla kendini gösterir. Bursit, sürekli diz çökmeyi veya çömelmeyi gerektiren mesleklerde yaygın görülür. Dize gelen bir darbe yaralanmasından sonra da bursit gelişebilir. Bursit genellikle istirahat, buz uygulaması ve antienflamatuar ilaçlarla tedavi edilir.
Gut: Genellikle ayak başparmağını tutar. Ancak diz dahil herhangi bir eklemde de gelişebilen ağrılı bir iltihaplı artrit türüdür. Vücutta yüksek ürik asit seviyeleri olduğunda eklemde keskin kristaller oluşur. Bu durum eklemde ani ağrı, şişlik ve hassasiyet nöbetlerine neden olur. Gece atakları gündüz ataklarından daha yaygındır. Gut tedavisinde diyet önemlidir. Ataklar esnasında NSAID’ler, kortizon enjeksiyonları veya buz torbalarıyla hafifletilebilir
Romatoid Artrit: Diz eklemleri de dahil olmak üzere birçok eklemi etkileyebilen kronik bir otoimmün hastalıktır. Burada eklem içinde bulunan sinoviyal zar etkilenir ve eklem içinde iltihap oluşur. Bu iltihap nedeniyle eklem şişer ve diz ağrısı ve sertliği gelişir. Romatoid artritin akut ataklar sırasında uyku güçlüğü çekilebilir. Romatoid artritin kesin bir tedavisi yoktur. Ancak NSAID’ler, kortizon enjeksiyonları ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar gibi tedaviler uygulanabilir.
Koşucu Dizi: Sporcularda diz ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir. Koşucu dizi durumunda diz kapağının arkasında ağrı, dizin yakınında donuk veya yayılan bir ağrı veya diz kapağının etrafında bir sürtünme hissedebilir. Çoğu durumda, koşucu dizi belirtileri birkaç haftalık dinlenmeden sonra kaybolur. Buz uygulamak ve NSAID’ler tedaviye katkı sağlar.
Diz Ağrısı Neden Geceleri Daha Şiddetli?
Diz ağrısının geceleri şiddetlenmesinin birkaç olası nedeni vardır. Bunlar aşağıda özetlenecektir.
- Kan Kortizol Seviyesindeki Değişiklikler: Uyku esnasında kortizol adı verilen hormonunun seviyeleri düşer. Bu da daha dinlendirici bir uyku sağlanır. Kortizol iltihabı azaltmaya yardımcı olan bir hormondur. Kortizol seviyelerindeki düşüş olması iltihabı ve ağrıyı tetikleyebilir.
- Uyku pozisyonları: Uyku sırasında aynı pozisyonda uzun süre kalmak dize aşırı yük bindirebilir. Bu da eklemde dolaşım sorunları ve ağrı oluşturabilir.
- Aşırı Isınma: Ağır yorganın altına girilirse ısı artışı olur ve diz iltihabı daha da artabilir.
- Uyku eksikliği: Ağrı ve uyku birbiriyle yakından bağlantılıdır ve biri diğerini tetikler.
Diz Ağrısı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Diz ağrısı tedavisi birçok yöntemi içerisinde barındıran bir süreçtir. Diz eklemi günlük yaşamda çok sık kullanılan bir yapıdır. Bu nedenle yaralanma, incinme ve yıpranma ihtimali çok fazladır. Diz ekleminin karmaşık bir yapısı vardır. Bu yapılar nedeniyle farklı sorunlar görülebilir. Diz ağrısının en sık nedenlerinin başında osteoartrit (dizde artroz, kireçlenme) bulunur ve bu durum yaşlılarda daha sık karşımıza çıkar. Yaşla birlikte dizin iç yapısında yıpranma oluşur. Ayrıca aşırı kilo, mesleki nedenler, romatizmal hastalıklar, mikrobik hastalıklar da kireçlenmeye zemin hazırlar. Diz kireçlenmesi olan hastalarda hareket ile artan ve dinlenme ile azalan ağrı görülür. Ağrı dışında dizde tutukluk hissi, diz ekleminden ses gelmesi, dizde şişlik, ilerleyen dönemlerde diz hareketlerinde kısıtlılık görülebilir. Diz ekleminde menisküs yırtıkları, diz bağlarında incinmeler, patellofemoral ağrı sendromu, iltihaplı eklem romatizmaları gibi hastalıklardan kaynaklanan ağrı görülebilir. Ayrıca kalça ve ayak bileği gibi komşu eklemlerden de yayılan ağrılar dizde görülebilir.
Tedavi seçenekleri arasında istirahat, ısı/buz tedavisi, reçetesiz ve reçeteli ağrı kesiciler, fizik tedavi, uygun egzersiz, eklem içi enjeksiyonlar, iyileştirilmiş uyku hijyeni gibi tamamlayıcı tedaviler yer alır.
