Ayagin yapisinda 26 kemik, 33 eklem, çoklu kaslar, tendonlar, baglar, kan damarlari, sinirler ve lenfatik yapilar bulunur. Ayagin yapisinda bulunan kemikler ayak kemerini olusturur. Ayak bilegi eklemi, ayak ve alt bacagin birlesimi ile olusur.
Ayak kemikler öncelikle birbirleriyle uyumlarini eklem kapsülleri ile çevrelenmis eklemler olusturur. Bu eklemler, baglar olarak bilinen lifli dokularla baglanir. Ayak kaslari, plantar fasya olarak bilinen sert, gergin bir doku ile ayaga ve uzunlamasina ayak kemerine ikincil destek saglar.
Ayak, ayaktan çikan ve ayagin içine giren iç kaslar ile alt bacaktan baslayan ve ayak kemiklerinin çesitli yerlerine baglanan dis kaslara sahiptir. Ayakta agirlik tasima ve sok emici etkiye yardimci olacak yag yastiklari da vardir. Ayaktaki çesitli tendonlar, bir kemik veya eklem yapilari üzerinde senkronize çekis saglamak için birlikte hareket eder. Bu durum ayagin optimum hizada kalmasini saglar.
Ayak ayrica kapsül, deri alti yag, dermal ve epidermal katmanlari içeren yogun yumusak doku yapilariyla kaplidir. Bu yumusak doku yapilari, enfeksiyon gibi dis tehlikelere karsi birincil savunma mekanizmasi olarak islev gören bir birim olarak çalisir. Yumusak doku, sivinin birikmesine izin vererek ayakta sismeye neden olabilir.
Ayak, alt ekstremitenin hareketinin temelidir. Yürümemiz ve kosmamiz için verimli emilimi ve itmeyi saglayan karmasik bir sistemdir. Ayaktaki agri, ayagin iç yapilarinin etkilesiminde yada ayagin dis etkilerle etkilesimindeki bir sorunun varligini gösterir.
Agrinin birincil ipuçlari, agrinin nasil ve ne zaman ortaya çiktigi , agrinin yeri, agriya neyin neden olabilecegidir.
Agri oldugunda vücut, agriyi azaltmak için hareket etme veya islevlerini degistirerek tepki verir. Bu tepki veya biyomekanik degisiklikler ayagin normal hareketini engelleyebilir ve vücudun diger kisimlarinda daha fazla yaralanmaya neden olabilir.
Ayak agrisina birçok farkli hastalik, deformite, biyomekanik durum, uygun olmayan ayakkabi veya yaralanmalar neden olabilir.
Bulasici hastaliklar, virüsler, mantarlar ve bakteriler ayak agrisina neden olabilir. Ayagin altindaki plantar sigiller bir virüsten kaynaklanir, tahrise ve agriya neden olabilir. Mantarlar, ayak tahrisine ve agriya neden olabilir.
Ayak agrisinin sebepleri arasinda de batik ayak tirnagidir. Tirnak batmasi, tirnagin kenarlarinin derinin içine dogru büyümesiyle ortaya çikar. Bu da agriya ve siklikla enfeksiyona neden olur.
Diyabetli hastalar, bagisiklik sistemleri zayif oldugu için enfeksiyona daha yatkindir.
Agri ve nokta hassasiyeti, belirli bir alanda bir seylerin ters gittiginin göstergesidir. Yarali bölgede lokalize sisme, kizariklik (eritem), morarma (ekimoz), uyusma, karincalanma ve ates de görülebilir.
Agrinin baslangiç zamani sorunun nedeninin önemli bir göstergesidir. Asagidaki sorularda önem arz etmektedir.
Ayak kemikleri baglarla birbirine baglanir. Kemikleri bir arada tutan baglar asiri gerildiginde ve lifler yirtildiginda burkulma meydana gelir. Bir eklemin nokta hassasiyeti ve gevsekligi burkulmanin göstergesi olabilir. Bag yaralanmasina genellikle yürürken veya egzersiz yaparken bir dengesizlik hissi eslik eder.
Ayak kemiklerindeki yaralanma, kemere tek bir darbe ,bükülme veya stres kiriklarina neden olabilecek tekrarlayan travmalardan kaynaklanabilir. Kirik bölgesinde ayirt edilebilir bir yumru veya bosluk olabilir. Kiriga ilgili eklemlerde çikik da eslik edilebilir. Bu gibi durumlarda, kemikte kirilmaya ek olarak eklem hizalamalari da bozulur.
Kirik ve çikik, travma sonrasi artritin yaygin nedenleridir. Bu, eklem kikirdaginin ek yaralanmasindan kaynaklanmaktadir.
Kaslar ve tendonlar ayagin çesitli yönlerde hareket etmesine izin verir. Bir kas veya kas grubu, kas liflerinin yirtildigi noktaya kadar gerildiginde bir gerginlik olusur. Ayagin kaslari ve tendonlari asiri gerilme, asiri kullanim, asiri yükleme, morarma ve hatta yirtilma ile gerilebilir.
Bir eklemin kasilmasindaki güçsüzlük, vücut kisimlarini stabilize etmede güçlük ve dirence karsi etkili agri kas problemlerinin belirtileridir. Yaralanmanin üzerinde ve çevresinde sisme, hassasiyet, islev kaybi ve renk degisikligi, bir zorlanmanin semptomlari olabilir.
Çürükler ( kontüzyonlar ) yaygin olarak vücudun dogrudan darbe alarak yaralanmasidir. Ayaginizin bir kayaya basmasi veya kayanin ayaginizin üzerine basmasi gibi çesitli nedenlerle ayaginizda bir çürük olusabilir. Ayakta agri, renk degisikligi, sisme ve yürüme seklinizde degisikliklere neden olan darbeler, kirik kemik gibi daha ciddi hasari gösterebilir.
Plantar fasya ile iliskili agri ve hassasiyet genellikle ayagin topuk kemiginin alti ile ayak parmaklarinin tabani arasinda hissedilir. Plantar fasya agrisi, arkin gerilmesiyle artabilir veya azalabilir. Hafif plantar fasiit vakalarinda, ayagin yumusak dokulari "isindikça" agri azalir, ancak ayak
kullanimi arttikça agri artabilir. Daha siddetli plantar fasiit vakalarinda, kemer gerildiginde agri artabilir. Genellikle plantar fasiit hastasi sabahlari plantar fasya isinana kadar agri hissedecektir. Geceleri ayak agrisi, plantar fasiitin yani sira diger olasi sorunlarin bir isareti olabilir.
Plantar fasiit, agriyi önlemek için agirlik tasiyan yüzeyde kaymaya neden olabilir, bu da topugun diger bölgelerinde tepki agrisina neden olabilir.
Ayak yüzeyinde sürtünme veya yanma hissi genellikle bir su toplanmasinin ilk isaretidir. Ayak parmaklari arasinda veya ayak çevresinde kasinti ve yanma hissi, bir deri enfeksiyonu veya sporcu ayagini gösterir. Bir ayak tirnaginin kenarindaki agri ve kizariklik genellikle batik ayak tirnaginin sonucudur.
Günlük yasam aktiviteleri etkilenmeye basladiginda veya istediginiz aktiviteleri yapamadiginizda, tibbi yardim almalisiniz. Yarali alan deforme görünüyorsa, islev kaybi, duyu degisikli, agriyla birlikte sislik, uzun süreli cilt veya ayak tirnagi renginin degismesi, etkilenen bölgenin çevredeki alanlardan daha sicak hale gelmesi de tibbi yardim alinmasini gerektirir.
Tedavinin planlanmasinda ayak agrisinin dogru degerlendirilmesi ve teshisi çok önemlidir. Genel bir kural olarak yarali taraf yaralanmamis tarafla karsilastirilir. Fonksiyonel yetenegin etkilenmemis tarafla karsilastirilmasi, yaralanmanin dogasi ve ciddiyeti hakkinda da fikir verir.
Dört derece agri vardir:
Sorunun nasil ve ne zaman basladigi sorulur. Hastayi nasil etkiledigi ve ne zaman rahatsiz ettigi, agriyi iyilestirmek veya daha kötü hale getirmek için neler yapilip yapilmadigi arastirilir.
Yaralanmayi degerlendirmek için kapsamli bir fizik muayene yapilmalidir.
Kemik ve yumusak dokularda anormallikler olup olmadigini belirlemek için ayak ve arkin röntgeni, MRI veya kemik taramasi yapilabilir.
Romatoid artrit, gut ve diyabet gibi sistemik hastaliklari dislamak için bir kan testi istenebilir.
Ayak agrisinin tedavisi agrinin nedenine bagli olarak degismektedir. Tedavi ilaç, güçlendirme, germe, fizik tedavi, hareketsizlestirme ve ameliyati içerebilir. Bu tedaviler bazilari hastanin kendisi uygulayabilir.
Ancak bunlar basarisiz oldugunda profesyonel destek alinmali ve ileri tedaviler kontrol altinda uygulanmalidir. Asagida tedaviler asamali bir sekilde siralanmistir.
Ayaginizda ilk kez rahatsizlik veya agri hissetmeye basladiginizda, dinlenerek, buzla, kompresyonla ve yüksekte tutarak tedaviye baslayabilirsiniz. Agri kesici ilaçlar da rahatsizligi ve agriyi azaltmak için kullanilabilir.
Dinlenme, etkilenen bölgeye daha fazla baski yapilmasini önleyerek dokularin iyilesmesine izin verecektir. Ayaga agirlik vermekte zorluk çekiliyorsa koltuk degnegi kullanilabilinir.Piyasada bulunan ayak bilegi ve ayak destekleri de olabilir. Bunlar etkilenen bölgeye dinlenme, rahatlik ve destek saglar.
Buz 20 dakikadan fazla uygulanmamalidir. Buz, plastik bir torbaya konulabilir veya bir havluya sarilabilir. Etkilenen dokularin sismesini önlemeye yardimci olacaktir.
Agriyan bölgede olusan asiri sislik, etkilenen bölgedeki sinir liflerine basi olusturur ve bu da daha fazla agriya neden olabilir. Buz uygulamasi sismeyi azaltmak için bir dereceye kadar agrinin giderilmesini saglar.
Ayak agrisinin ve sisligin azalmasina yardimci olabilecek ilaçlar kullanilabilir. Bu amaçla kullanilan nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar agriyi azaltmaya ve inflamatuar yaniti azaltmaya yardimci olabilir.
Plantar fasiitin rahatlamasi için ayagin alt kismiyla yerde donmus bir su sisesini yuvarlama ise yarayabilir. Iyi gelen germe egzersizlerinin oldugu bilinmektedir. Destekleyici uygun ayakkabi kullanilmalidir ve çiplak ayakla yürümekten kaçinilmalidir.
Ayak agrisinin ciddiyeti ve nedeni belirlendikten sonra, bir dizi düzeltici ve iyilestirici eylem baslatilabilir.
Agriyi azaltmak,iyilesmeyi desteklemek ve bölgedeki dolasimi artirmak için ultrason, çesitli elektriksel stimülasyon biçimleri ve manuel tedavi gibi yöntemler kullanilabilir.
Ayagin alçiya alinmasi ile olusan ayak hareketsizligi yeterli dinlenme saglayabilir. Ancak uzun süreli hareketsizlik, kas güçsüzlügüne ve eklem sertligine neden olabilir.
Düzeltici profilaktik önlemler
Ayakkabilarinizin tabanini ayda bir veya yaklasik 200 milde bir degistirebilirsiniz. Yedek tabanlik kullanimi enerji emilimini artirabilir ve ayaga destek saglayabilir.
Kas güçlendirme ve esneklik Etkilenen bölgenin gücünü ve stabilitesini artirmak ve dengeli olmayan kaslari düzeltmek için size egzersizler verilebilir.
Esnekligi artirmaya yönelik egzersizler, bir kasin uzunlugunu koruyacak veya gelistirecektir. Esneklik, daha güçlü bir kas olusturmaya ve yaralanma olasiligini azaltmaya yardimci olur. Enflamasyonu veya hastalikla iliskili semptomlari kontrol etmek için uygun ilaçlar kullanilabilir.
Kortikosteroid enjeksiyonu da yararli olabilir. Bazi durumlarda ameliyat gerekli olabilir.
Pek çok ayak agrisinin geciktirilmis tedavisi, etkilenen ayagin komplikasyonlarina, kronik agrilara, sakatliga ve artritine yol açabilir.
© Habib Bostan. All RIghts Reserved.
Değerli Hastalarımız:
COVID-19 Nedeniyle Kliniğimizde Aldığımız Önlemler Salgını Nedeniyle Aldığımız Önlemler COVID-19 (Koronavirüs) Salgını nedeniyle korunma amaçlı önlemler alarak hastalarımızı tedavi etmeye devam etmekteyiz. Çünkü siz değerli hastalarımızın sağlığı bizim için çok önemlidir.
Kliniğimizde aşağıdaki önlemleri almaktayız. Randevu aşamasında hastalar öncelikle ateş, öksürük, boğaz ağrısı gibi solunum yolu enfeksiyonu şikayetleri açısından sorgulanmakta, şikâyeti olan hastalar salgın döneminde kliniğimize kabul edilmemektedir. Aynı anda birden fazla hastanın karşılaşmasını önlemek için randevu saatleri her hasta için 30 dakika olarak ayarlanmıştır. Hastalarımızın yanında refakatçi olarak en fazla 2 kişi kabul edilmektedir.
Bütün hasta ve hasta yakınlarının maske takması gerekmektedir. Bekleme alanlarında sosyal mesafeye dikkat edilerek oturulması sağlanmaktadır.
Muayenehanede her gün günlük olarak yüzeyler ve bütün kapı kolları antiseptik temizleyiciler ile temizlenmektedir.
Aldığımız önlemler sizlerin sağlığı içindir. Salgının kontrol altına alınması ve daha fazla yayılmaması için herkes tarafından bu dönemde kurallara uyulması son derece önemlidir. Sağlığınız ve sağlığımız için kurallara uyalım.
Sağlık dolu günlerde buluşmak üzere…
Randevu için Mesajınızı Yazabilirsiniz