Donuk Omuz Nedir?
Yapışkan kapsülit olarak da bilinen donuk omuz, omuz ekleminde sertlik ve ağrı ile karakterize bir durumdur. Belirti ve semptomlar tipik olarak yavaş yavaş başlar, zamanla kötüleşir ve sonra genellikle bir ile üç yıl içinde düzelir.
Belirtileri Nelerdir
Donmuş omuz tipik olarak yavaşça ve üç aşamada gelişir. Her aşama birkaç ay sürebilir.
- Donma aşaması: Omuzun herhangi bir hareketi ağrıya neden olur. Aynı zamanda omuzun hareket aralığı azalır ve sınırlı olmaya başlar.
- Donuk aşaması: Bu aşamada omuzdaki ağrı azalmaya başlayabilir. Bununla birlikte, omuz sertleşir ve onu kullanmak daha zor hale gelir.
- Çözülme aşaması: Omzunuzdaki hareket aralığı artmaya başlar.
Bazı insanlarda omuz ağrısı geceleri kötüleşir ve uyku düzenini bozar.
Donuk Omuz Nedenleri Nelerdir?
Omuz eklemini oluşturan kemikler, bağlar ve tendonlardan oluşan bir bağ dokusu kapsül ile kapatılır. Donmuş omuz durumunda bu kapsül omuz eklemi etrafında kalınlaşıp sıkılaşır ve omuz hareketlerini kısıtlar. Donuk omuzun kesin nedeni henüz bilinmemektedir. Ancak diyabet hastası olan kişilerde veya yakın zamanda ameliyat sonrası ve kol kırığı gibi uzun bir süre omuzları hareketsiz kalanlarda görülme olasılığı daha yüksektir.
Donuk Omuz Oluşmasında Risk Faktörleri Nelerdir?
Bazı faktörler donuk omuz gelişme riskini artırabilir.
- Yaş ve cinsiyet: 40 yaş ve üstü kişilerde ve özellikle kadınlarda donuk omuz olma olasılığı daha yüksektir.
- Hareketsizlik veya kısıtlı-az hareketlilik: Uzun süre hareketsiz kalan veya omuz hareketliliğini azaltan insanlarda donuk omuz geliştirme riski daha yüksektir. Hareketsizlik, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok nedenden dolayı olabilir:
- Rotator manşet yaralanması
- Kırık kol
- Inme
- Ameliyattan kurtarma
- Sistemik hastalıklar
Bazı sistematik hastalıkları olan kişilerin donuk omuz olma olasılığı daha yüksektir. Riski artırabilecek hastalıklar aşağıda özetlenmiştir:
- Diyabet
- Hipertiroidizm
- Hipotiroidizm
- Kalp-damar hastalığı
- Tüberküloz
- Parkinson hastalığı
Gelişimi Nasıl Önlenebilir?
Donmuş omuzun en yaygın nedenleri, omuz yaralanması, kırık kol veya inmeden sonra iyileşme sırasında ortaya çıkabilecek hareketsizliktir. Omuzu hareket ettirmeyi zorlaştıran bir yaralanma varsa, omuz ekleminizdeki hareket aralığını korumak için yapabileceğiniz egzersizler hakkında doktorunuza danışmanızı öneririm.
Tanisi Nasıl Konulur?
Fizik muayene yapılır. Muayene esnasında ağrıyı kontrol etmek ve hareket aralığını değerlendirmek için hastadan belirli şekillerde hareket etmesi istenebilir (aktif hareket aralığı). Daha sonra kolunuzu hareket ettirirken kaslarınızı gevşetmeniz istenebilir (pasif hareket aralığı). Donmuş omuz hem aktif hem de pasif hareket aralığını etkiler.
Donuk omuz genellikle sadece belirti ve semptomlardan teşhis edilebilir. Ancak, diğer sorunları ekarte etmek için röntgen veya MRI gibi görüntüleme tetkiklerini de yaptırmak gerekir.
Donuk Omuz Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çoğu donmuş omuz tedavisi omuz ağrısını kontrol etmeyi ve omuzda mümkün olduğunca fazla hareket aralığını korumayı içermektedir.
- İlaçlar: Ağrı kesiciler, donuk omuzla ilişkili ağrı ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Fizyoterapi: Omuzdaki hareketliliği mümkün olduğunca korumaya yardımcı olmak için hareket açıklığı egzersizleri yapılmalıdır. Bu egzersizleri yapmaya olan bağlılığınız, omuz hareketlerinin arttırılması için gereklidir. Ayrıca hareket kısıtlılığının fizik tedavi ile ortadan kaldırılması için önemlidir.
Çoğu donuk omuz 12 ile 18 ay içinde kendi kendine iyileşir. Ancak tedavi edilmezse, bazen de tedavi edilse bile semptomlar kalıcı olabilir. Kalıcı semptomlar için şunlar önerilebilir:
- Yaşam tarzı ve ev ilaçları: Ağrı ve hareket aralığı kısıtlılığı göz önüne alındığında, omuz ve ekstremiteyi mümkün olduğunca kullanmaya devam etmelisiniz. Omuza sıcak veya soğuk uygulamak ağrıyı hafifletebilir.
- Kuru iğne tedavisi: Intramüsküler stimülasyon (İMS) tedavisi olarak da bilinir. Çeşitli nedenlerle oluşan, ağrılı, gergin kas bantları ve ağrıyı tetikleyen noktaların, değişik boylardaki iğneler ile uyarılması ile yapılır. Bu tedavi ile kasların boylarının uzaması sağlanarak hareket açıklığı artırılır.
- Akupunktur: Akupunktur, vücudunuzun belirli noktalarına cildinize son derece ince iğneler sokmayı içerir. Tipik olarak, iğneler belli bir süre yerinde kalır. Bu süre zarfında hareket ettirilebilinir veya manipüle edilebilirler. İnce ve esnek olduğundan ve genellikle yüzeysel olarak yerleştirildiğinden, çoğu akupunktur tedavisi nispeten ağrısızdır.
- Transkütanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS): Cilt üzerinde bulanan elektrotlarla iletilen elektrik uygulamasıdır. Bu akım ağrılı veya zararlı değildir. TENS’in ağrı önleyici moleküllerin (endorfinler) salınmasını uyarabileceği veya ağrı impulsları taşıyan ağrı liflerini bloke edebileceği düşünülmektedir.
- Steroid enjeksiyonları: Omuz ekleminize kortikosteroid enjeksiyon enjekte etmek, özellikle sürecin erken aşamalarında ağrıyı azaltmaya ve omuz hareketliliğini arttırmaya yardımcı olabilir.
- Eklem distansiyonu: Eklem kapsülüne steril su enjekte edilmesi, dokunun gerilmesine yardımcı olur ve eklemi hareket ettirmeyi kolaylaştırır.
- Omuz manipülasyonu: Genel anestezi altında uygulanır. Böylece hasta ağrı hissetmez. Daha sonra sıkılaştırılmış dokuyu gevşetmek için omuz eklemi farklı yönlere hareket ettirir.
- Ameliyat: Donuk omuz cerrahisi nadirdir. Ancak başka bir şey yardımcı olmadıysa, omuz eklemi içinden skar dokusunu ve yapışıklıkları çıkarmak için ameliyat önerilebilinir.
Tekrarlar Mı?
Donmuş omuzun aynı omuzda tekrarlaması olağan dışıdır. Ancak bazı kişilerde karşı omuzda donuk omuz gelişebilir.
Donuk omuzun iyileşmesinin zaman alacağını unutmamalıyız. Çünkü bu donuk omuz hastalarından iyileşme yavaş yavaş olur.
