Tetik Parmak Nedir?
Tetik parmak, el parmaklarını veya el baş parmağını hareket ettirmeyi zorlaştıran bir rahatsızlık türüdür. Parmaklar veya baş parmak bükülmüş bir pozisyonda kalabilir. Parmaklardaki ve baş parmaklardaki tendonları etkiler. Tetik parmak, adını parmakları sıkışabileceği pozisyondan alır görünmez bir tetiği çekmeye çalışıyormuş gibi görünür.
Tetik parmak varsa, etkilenen parmaklar veya baş parmak avuca doğru bükülmüş şekilde sıkışabilir. Etkilenen parmakları düzeltmek zor veya olabilir. Parmaklardan herhangi birini etkileyebilir. Ancak bu durum en sık yüzük parmaklarında görülür.
Nasıl Ortaya Çıkar?
Tetik parmak, parmakta bulunan bir tendon veya tendonun içinde bulunduğu sinovyal kılıfta oluşan iltihaplanma ve buna bağlı oluşan şişme gibi durumlarda ortaya çıkar. Oluşan bu durum içinde serbestçe hareket etmesi engellenir. Böyle bir durumda da parmaklar veya başparmağın bükülmesi engellenir.
Tetik Parmak Risk Faktörleri Nelerdir?
- Aşırı kullanım: Sık ve tekrarlanan el hareketleri veya uzun süre kavrama gerektiren hobiler ve meslekler.
- Yaş:Tetik parmak gelişimi riski 40-60 yaş aralığındaki bireylerde daha fazladır.
- Cinsiyet: Tetik parmak hastalığı kadınlarda daha sık görülür.
- Sağlık koşulları:Osteoartrit, Romatoid artrit ve diyabet dahil
- Karpal tünel sendromu: Tetik parmak sıklıkla karpal tünel sendromu ve fleksör tenosinovit ile ilişkilidir.
Tetik Parmak Belirtileri Nelerdir?
Tetik parmak semptomları genellikle yoğun ve uzun süreli el kullanımından sonra (kavrama veya sıkıştırma hareketleri dahil) ortaya çıkar. Semptomlar şunları içerebilir:
- Parmakların bükülmesi veya gerilmesi sonucu oluşan ağrı ve hassasiyet
- Özellikle sabah saatlerinde parmaklarda sertlik
- Parmağın tabanında ağrılı bir yumrunun varlığı
- Hareket sırasında parmakta tıklama veya patlama hissi
- Kilitli bir parmağı düzeltememe
- Parmak büküldüğünde kilitleniyor ve sonra düz bir pozisyona geliyor
Tetik Parmak Neden Olur?
Parmaklarda veya baş parmağındaki tendonların içinde veya çevresinde oluşan şişlik tetik başparmak hastalığına neden olur. Tendonlar, kasları kemiklere bağlayan dokulardır. Ellerdeki tendonlar ve kaslar, parmakları ve baş parmağıesnetmek ve düzeltmek için birlikte çalışır.
Kılıf adı verilen bir doku tüneli tarafından bu tendonlar çevrilir. Bu kılıf tendonları korur ve yerinde tutar.Tetik parmak, etkilenen parmaklardaki veya baş parmağındaki tendonlar tahriş olduğunda ve şiştiğinde oluşur. Tendon kılıflarından kolayca kayamaz. Etkilenen tendonda bir şişlik (nodül) de oluşabilir.Bu da tendonun kılıfından kolayca kaymasını daha da zorlaştırır.
Nasıl Teşhis Edilir?
Dr. Habib Bostan tarafından tıbbi geçmişiniz ve semptomlarınız sorulacak ve tanı koymak için fiziksel bir muayene yapacaktır. Fiziksel muayene tanı için yeterli bilgi sağladığı için diğer testler nadiren gereklidir.
Tetik Parmak Tedavisi
Tetik parmağın nasıl tedavi edeceği hangi parmakların etkilendiğine ve semptomların şiddetine bağlıdır. En yaygın tedavi yöntemleri şunları içerir:
Dinlenme
Tetik parmağa neden olan işten, hobilerden veya işlerden bir süre uzak durmak tendonların iyileşmesi için zaman tanıyacaktır.
Atelleme
Etkilenen parmakları yerinde tutmak ve normal pozisyonlarına geri dönmelerine yardımcı olmak için bir atel takılması gerekebilir.
Esneme egzersizleri
Tendonların esnekliğini yeniden kazanmasına yardımcı olmak için esneme egzersizleri önerilebilir.
Anti-inflamatuar ilaçlar
Non steroid antienflamatuar ilaçlar ağrıyı hafifletir ve şişliği azaltır.
Kortizon enjeksiyonu
Enjeksiyonun amacı, fleksör kasnaklar arasında daha iyi kayma için tendon üzerindeki iltihabı ve baskıyı azaltmaktır.
Tetik parmak ameliyatı
Diğer tedaviler semptomları iyileştirmezse ameliyat olabilir. Bir cerrah tetik parmak serbest bırakma prosedürü uygulayacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Evde Tetik Parmak Tedavisi Mümkün mü?
Erken dönemde evde yapılabilecek bazı yöntemlerle tetik parmak oluşumu kontrol altına alınabilir. Ancak bu uygulanan yöntemler genellikle semptomların hafiflemesine yöneliktir. Tetik parmağın tamamen iyileşmesi için bir uzmandan destek almak gerekir.
Tetik parmak kendiliğinden iyileşebilir mi?
Tetik parmağın hafif vakaları kendiliğinden düzelebilir. Tekrarlayan veya sürekli ağrı, kısıtlı hareket kabiliyeti olan tetik parmak tedavi gerektirir.
Tetik Parmak Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tetik parmak, parmaklarda bulunan tendonların iltihaplanması nedeniyle oluşur ve tedavi edilmezse eklem sertliği ve tendon yapışmaları oluşabilir.
Tetik Parmak Bir Artrit Türü Müdür?
Tetik parmak ve artrit, her ikisi de parmaklarda ve ellerde ağrı ve sertliğe neden olabilir.Ancak tetik parmak bir artrit türü değildir.
Tetik Parmağın En Sık Görülen Nedeni Nedir?
Bazı sağlık sorunları buna yakalanma olasılığınızı artırır.Ancak tetik parmak genellikle aşırı çalışma veya zorlanmadan kaynaklanır. En yaygın nedenler, kavrama, kaldırma ve sıkma gibi tekrarlayan hareketleri içeren işler veya hobilerdir.
Tetik Parmak Önlenebilir mi?
Farkındalık, önlem almanın ilk adımıdır. Başparmağın veya parmağın tabanında küçük, hassas bir yumru fark ederseniz veya takılma veya patlama yaşarsanız, bir uzmanına danışmalısınız.
Bebeklerde ve Çocuklarda Tetik Parmak Görülür mü?
Tetik parmak gelişimi bebeklerde nadir de olsa görülebilir.
